Amerongen is gelegen tussen Rijn en Heuvelrug in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Het wordt de ‘Parel van de Utrechtse Heuvelrug' genoemd. Het dorp telt 144 Rijks- en 82 Gemeentelijke monumenten. Een bezoek aan Amerongen is zeker de moeite waard en dat geldt ook voor de directe omgeving van het dorp.
Het dorp is vooral bekend door Kasteel Amerongen. Het kasteel is in het rampjaar 1672 geheel verwoest door de Fransen en in de huidige stijl weer opgebouwd. Er is over het rampjaar een grote tentoonstelling gemaakt Goed en Bloet: die is wegens succes verlengd tot 2 juli 2023
In 1126 wordt Amerongen voor het eerst genoemd. Volgens geschiedschrijvers moet het dorp als nederzetting al honderden jaren vóór 1126 bestaan hebben. Indirecte aanwijzingen duiden al op een bestaan in de achtste eeuw. De ligging op de grens van heuvelrug en lage veengebieden leverde gunstige condities op voor landbouw, vooral tabaksteelt.
De Heerlijkheid Amerongen is in de middeleeuwen tweeherig. De domproosdij van Utrecht bezit een aandeel. Uiteindelijk vindt er een verdeling van de Heerlijkheid plaats, waarbij de domproost in het bezit van Leersum komt en de heren van Reede Amerongen krijgen. De domproost verkoopt zijn deel in 1632 aan de prins van Oranje.
Ten onrechte wordt wel eens gedacht, dat het dorp zijn ontstaan te danken heeft aan Kasteel Amerongen, dat is niet zo. Het dorp Amerongen bestaat al in 1126, het kasteel is van latere datum. In 1286 geeft Floris V graaf van Holland, aan de Borre's toestemming om een huis te timmeren, met daarbij 4 bunders grond, en een voorburg, nu bekend als de Laan of Margaretha Turnorlaan. Vanaf die tijd, dat het kasteel gebouwd is, loopt de geschiedenis van het dorp en het kasteel parallel. Dan blijkt hoe groot de betekenis van het kasteel en haar bewoners voor het dorp is.
Het kasteel haalt in 1918 de wereldpers als de Duitse Keizer in ballingschap zijn toevlucht zoekt in het neutrale Nederland en bij de familie Bentinck zijn intrek neemt. Anderhalf jaar later zal de verbannen keizer Wilhelm II Huis Doorn kopen.
Op minder dan 200 meter van het kasteel staat aan de zuidrand van het dorp de Andrieskerk. Het is een laatgotische kerk waarbij de bouwstijl van de toren is afgeleid van de Utrechtse Domtoren. Een vrijwel identieke toren is gebouwd in Eemnes-Buiten. De toren is, zoals gebruikelijk sinds de Franse tijd, eigendom van de burgerlijke gemeente. De kerk is te bezichtigen.
Met de bouw van de Andrieskerk is aan het einde van de 13e eeuw begonnen. Oorspronkelijk was het een kleinere tufstenen kerk.
In de tweede helft van de 15e eeuw werd de kerk vergroot. Op deze wijze ontstond de hoofdvorm van een laat-gotische kerk, zoals we deze thans nog kennen. In 1526 werd de oude tufstenen toren afgebroken en vervangen door de huidige slanke bakstenen toren. In de 17e eeuw is de aanbouw van de Natewischkapel aan de zuidzijde tot stand gekomen.
Met de komst van de Hervorming verdwijnt het oorsronkelijke katholieke interieur. De fresco´s op de muren en op de triomfboog worden in die tijd bedekt met een dikke kalklaag. Pas bij de restauratie van 1990-1992 zijn deze weer zichtbaar gemaakt.
Aangezien het koor na de Reformatie niet meer voor de eredienst gebruikt is , krijgt de heer van Amerongen in 1584 toestemming van het kerkbestuur om onder het koor een grafkelder te laten maken voor hem en zijn familie.
In bronnen uit 1541 wordt al geschreven over een korenmolen 'tussen Leersum en het gat van de Amerongse Berg'. In 1830 wordt ter vervanging van de oude molen de huidige stenen molen als beltmolen gebouwd en krijgt dan zijn huidige naam ‘Maallust’ en blijft tot 1853 deel uitmaken van de kasteelbezittingen van kasteel Amerongen.
Maallust draait tot in de jaren twintig van de vorige eeuw, maar met de komst van elektromotoren, gaat het hard achteruit met de molen. In 1938 worden de wieken en de kap van de molen gehaald. Vanuit de pakhuizen naast de molen exploiteerde de toenmalige eigenaar een handel in granen en veevoeder. In de jaren vijftig is een tweetal silo’s bij de molen(romp) gebouwd en ontstaat er een klein industrieel complex. De silo’s zijn lang geleden geleden afgebroken; de pakhuizen in november 2006.
Op dinsdag 27 februari 2007 wordt de bakstenen romp van de molen op spectaculaire wijze een aantal meters verplaatst. In 2009 begint het eigenlijke herstel tot complete en maalvaardige beltkorenmolen, de enige van de provincie Utrecht. Maallust draait weer sinds 2010. Naast de molen is een molenwinkel gevestigd.